Welke voedingsmiddelen (en hoeveel) hebben kinderen nodig?
De Richtlijnen goede voeding (Gezondheidsraad 2015) zijn bedoeld om de overheid een leidraad te geven bij het ontwikkelen van gezondheidsbeleid. Voor de dagelijkse praktijk is het nodig dat de richtlijnen worden vertaald in aanbevolen hoeveelheden van voedingsmiddelen. Dat zijn de Richtlijnen Schijf van Vijf (2018), opgesteld door het Voedingscentrum.
Een gevarieerde voeding op basis van die richtlijnen zorgt vanaf de leeftijd van één jaar voor alle voedingsstoffen. Vitamine D is hierop een uitzondering, omdat deze grotendeels onder invloed van de zon in de huid wordt aangemaakt.
Achtergrondinformatie
Een gevarieerde voeding op basis van de Richtlijnen goede voeding zorgt voor de aanvoer van voldoende essentiële voedingsstoffen. Deze voedingsstoffen worden geleverd door voedingsmiddelen als groente, fruit, brood, aardappelen, vlees, vis, zuivel, vetten en dranken voor de vochtbalans. Dit vormt de basis. De hoeveelheden variëren, afhankelijk van de leeftijd. Die moeten nadrukkelijk als een globale leidraad worden beschouwd. Het is belangrijk om kinderen te laten genieten van het dagelijkse eten, hen te vertellen over de achtergronden van verse producten en informatie te geven over voeding en bewegen. Maak ze nieuwsgierig. De kans is groot dat ze zo gezonde eters worden die plezier hebben in eten en drinken. Eetgewoonten worden op jonge leeftijd gevormd, terwijl volwassenen vaak maar moeilijk zijn te bewegen om vastgeroeste voedingsgewoonten te veranderen. Ouders bepalen wat en wanneer er wordt gegeten, de kinderen zelf kiezen de hoeveelheden. Kinderen die een goed voorbeeld krijgen van hun ouders zullen later ook vaker gezond eten (en voldoende bewegen). De aanbevolen hoeveelheden voor de diverse leeftijdsgroep zijn een leidraad. De benodigde hoeveelheden zijn afhankelijk van lichaamsbouw, geslacht, groei en mate van lichamelijke activiteit. De kleinste hoeveelheden passen over het algemeen bij de jongste kinderen; de grootste bij de wat oudere.
Lees de details in:
Richtlijnen goede voeding 2015
Richtlijnen Schijf van Vijf 2018
Gubbels, J.S. (2010). Influence of micro-environments on pre-school children's energy balance-related behaviours and weight status. Maastricht University.
Leidraad hoeveelheden voedingsmiddelen per dag: 1-3 jaar
Het is voor kinderen vooral belangrijk wat ze eten en wanneer, zonder dat er te veel wordt gegeten. Gezonde (jonge) kinderen weten meestal van nature hoeveel ze nodig hebben. Eten opdringen wordt afgeraden (Kneepkens, 2008). Het is ook niet aan te raden om bepaalde producten (zoals snacks en snoep) te verbieden als ze wel in huis zijn, omdat het kan leiden tot ‘overeten’ als ‘verboden’ voedsel wel beschikbaar is.
| voedingsmiddel | hoeveelheid |
| Groente | 1-2 opscheplepels |
| Fruit | 1-2 stuks |
| Brood | 2-4 sneetjes |
| Aardappelen (rijst of pasta) | 1 opscheplepel |
| Vlees (vis, kip of ei) | 50 gram gaar |
| Kaas | ½ plakje |
| Vleeswaar | ½ plakje |
| Melk en melkproducten | 2 bekers |
| Margarine/halvarine | 5 gram/sneetje brood; 15 gram bereiding |
| Vocht | ¾ liter (inclusief melkproducten) |
Lees de details in:
Kneepkens CMF. Voedingsadvisering bij jonge kinderen. Assen: Van Gorcum, 2008.
Leidraad hoeveelheden voedingsmiddelen per dag: 4-11 jaar
Bij het ouder worden breidt de sociale omgeving van kinderen zich uit. De beschikbaarheid van eten en drinken wordt groter en er zijn steeds meer factoren uit de omgeving die het eetgedrag beïnvloeden.
| voedingsmiddel | hoeveelheid |
| Groente | 2-3 opscheplepels |
| Fruit | 1-2 stuks |
| Brood | 3-5 sneetjes |
| Aardappelen (rijst of pasta) | 1-4 opscheplepels |
| Vlees (vis, kip of ei) | 50-75 gram gaar |
| Kaas | ½-1 plakje |
| Vleeswaar | ½-1 plakje |
| Melk en melkproducten | 2 bekers |
| Margarine/halvarine | 5 gram/sneetje brood; 15 gram bereiding |
| vocht | 1½ liter (inclusief melkproducten) |
Leidraad hoeveelheden voedingsmiddelen per dag: 12-19 jaar
Met het merendeel van de Nederlands jongeren gaat het goed, maar emotionele problemen, roken, gebruik van alcohol en drugs, kunnen de oorzaak zijn van ongezond gedrag en daarmee van ongezonde eetgewoonten. De rol van ouders, gedrag van leeftijdsgenoten en het zich verbonden voelen met ouders en school, kan bescherming bieden tegen ongezond gedrag.
| voedingsmiddel | hoeveelheid |
| Groente | 3-4 opscheplepels |
| Fruit | 2 stuks |
| Brood | 5-8 sneetjes |
| Aardappelen (rijst of pasta) | 4-6 opscheplepels |
| Vlees (vis, kip of ei) | 75 gram gaar |
| Kaas | 1-2 plakken |
| Vleeswaar | 1-2 plakken |
| Melk en melkproducten | 2-3 bekers |
| Margarine/halvarine | 5 gram/sneetje brood; 15 gram bereiding |
| Vocht | 1½ liter (inclusief melkproducten) |
Lees de details in:
Resnick MD, Bearman PS, Blum RW, Bauman KE, Harris KM, Jones J, et al. Protecting adolescents from harm: Findings from the national longitudinal study on adolescent health. Journal of the American Medical Association, 1997; 278: 823-32.
