Epidemioloog Carry Renders over 'Aanpak van overgewicht bij kinderen'
|11
Suiker in perspectief, juni 2014
Epidemioloog Carry Renders over
'Aanpak van
overgewicht
bij kinderen'
Het aantal kinderen met overgewicht in ons land is
de afgelopen decennia fors toegenomen, aldus de
laatste drie landelijke groeistudies van TNO in
samenwerking met LUMC en VUMC. Was in 1980
nog één op de twintig kinderen te zwaar, in 2009 was
dat bijna één op de zeven (13% van de jongens en
15% van de meisjes in de leeftijd van 2-21 jaar). Ook
de ernst van het overgewicht is toegenomen. In 2009
had maar liefst 1,8% van de jongens en 2,2% van de
meisjes obesitas – zes keer zoveel als in 1980.
In grote steden als Zwolle, Den Haag, Rotterdam en
Utrecht lijkt de stijging in de prevalentie inmiddels
wat af te vlakken. ‘Een positieve trend, al moeten we
niet meteen te hard juichen. Het gaat hierbij om
gemiddelden’, benadrukt Renders, als universitair
docent en epidemioloog verbonden aan de Vrije
Universiteit in Amsterdam. ‘In sommige aandachts-
wijken neemt de prevalentie nog steeds toe.’
Alarmbel luiden
Dat overgewicht bij kinderen een serieuze aanpak
verdient, werd in 2001 duidelijk uit een artikel in het
Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.
Hierin werd de sterke stijging in prevalentie van
overgewicht en obesitas bij jeugdigen tussen 1980 en
1997 gepresenteerd met behulp van gegevens uit de
landelijke groeistudies. ‘Daarnaast luidden artsen en
verpleegkundigen werkzaam in de Jeugdgezond-
heidszorg de alarmbel aangezien zij steeds vaker
overgewicht en obesitas bij kinderen signaleerden.
Maar de professionals wisten niet hoe ze moesten
handelen omdat daar ook geen instrumenten voor
beschikbaar waren’, zegt Renders. ‘Wat doe je
bijvoorbeeld met een kind dat zo zwaar is dat het
niet meer op de groeicurve past?’ Dat was destijds
nog een nieuw fenomeen.
De Jeugdgezondheidszorg (JGZ) was in 2004 de
eerste beroepsgroep die een structurele aanpak van
overgewicht introduceerde. Het plan – met een
signaliseringsprotocol en een overbruggingsplan (zie
kadertekst pagina 13) – is gebaseerd op elementen
die toentertijd (en nog steeds) volgens de weten-
schappelijke literatuur veelbelovend waren:
concreet, gemakkelijk uitvoerbaar en geen negatieve
maar juist nog meer positieve effecten (zie figuur
pagina 12).
