35 / 40
Gastcolumn
Kenniscentrum suiker & voeding
door Prof.dr. Rob Markus
bijzonder hoogleraar Neuropsychologie,
Maastricht University
COLUMN
bliceerde empirische studies.
Binnen de wetenschap wordt
daarvoor eerst een selectie
gemaakt van methodologisch
juist uitgevoerde studies uit een
veel grotere verzameling van
internationaal gepubliceerde
relevante onderzoek. Alleen goed
uitgevoerd onderzoek (dubbel-
blind, gecontroleerd en gerando-
miseerd met voldoende repre-
sentatieve groepen en
gebruikmakend van juiste
statistische analysemethoden)
wordt geaccepteerd voor inter-
nationale peer-review publicatie;
nadat ze kritisch door meerdere
onafhankelijke collega weten-
schappers grondig zijn beoor-
deeld en zo nodig gecorrigeerd
(slechte studies overleven dit
controlemechanisme veelal niet).
Vervolgens worden de onder-
zoeksuitkomsten van deze
‘goede’ studies statistisch met
elkaar vergeleken om tot een
gewogen ‘waarheid’ van dat
moment te komen. Het zijn dus
vooral veronderstellingen die
een dergelijke toets hebben
kunnen doorstaan waaraan we
dan de meeste waarachtigheid
kunnen toekennen.
Een voorbeeld
Veel mensen denken dat kunst-
matige zoet- of kleurstoffen
hyperactief gedrag veroorzaken.
Dit is gebaseerd op oud, beperkt
onderzoek waarbij men conclu-
deerde dat het weglaten van
‘kunstmatige’ onderdelen van
voeding ADHD-verschijnselen
bij kinderen kunnen voorkomen
(het Feingold dieet). Maar
dergelijke veronderstellingen
worden slechts door een mini-
maal aantal ‘twijfelachtige’
studies ondersteund (te weinig
proefpersonen, niet geblindeerd
en gerandomiseerd, geen
controlecondities, twijfelachtige
diagnostische classificaties en/of
psychometrische metingen,
onjuiste statistische methoden,
etc.), terwijl de methodologische
vergelijking van veel correct
uitgevoerde studies geen onder-
steuning biedt en/of slechts
tegengestelde bevindingen laten
zien.
Kortom, de boodschap voor hen
die zich bij de speurtocht naar
waarheidsvinding liever laten
leiden door waarachtigheid dan
wenselijkheid luidt: vraag altijd
of de gepresenteerde werkelijk-
heid door onderzoeker en/of
media ook echt kan worden
ondersteund door het merendeel
van ander (liefst zo veel moge-
lijk) goed uitgevoerd internatio-
naal gepubliceerd onderzoek op
dat gebied (idealiter meta-analy-
ses en/of onderzoekreviews). Als
dat niet het geval is, of als er
gewoonweg nog te weinig goed
onderzoek is uitgevoerd, dan is
voorzichtigheid troef. Onderzoe-
kers zelf zouden daarbij meer
nog dan nu soms het geval is
kritischer moeten omgaan met
mediaverzoeken- en optredens;
vooral via deze kanalen worden
onderzoeksresultaten veel vaker
dan goed is onjuist en overtrok-
ken aan het algemene publiek
gepresenteerd.
Column
|35
Suiker in perspectief,
januari 2017