Bewerkte koolhydraten
Friet en veel hartige snacks bevatten daarnaast
bewerkte koolhydraten die cariogeen kunnen zijn.
‘Deze koolhydraten worden door het verteringsen-
zym amylase in de mond in stukjes geknipt tot
monosachariden’, legt Van Loveren uit. ‘Vooral die
met de kortere ketens – de oligosachariden – zijn
risicovol, omdat ze naar verhouding snel worden
afgebroken.’ Daar komt bij dat veel snacks – zoals
chips of popcorn – relatief lang in de mond blijven
plakken. ‘Daardoor krijgen cariogene koolhydraten
meer tijd om in de tandplaque terecht te komen.’
Eetpatroon
Van Loveren vindt het jammer dat het Elmex-onder-
zoek geen inzicht geeft in het aantal momenten
waarop mensen op een dag suikers binnen krijgen.
‘Dat maakt het lastig om harde conclusies te trekken
over suikerbewustzijn in relatie tot mondgezond-
heid’, zegt hij. ‘Het is nu bijvoorbeeld onduidelijk
hoe vaak mensen suiker in hun koffie of thee doen en
of dit op een vast eetmoment gebeurt.’
Dat maakt voor de mondgezondheid veel uit.
Wie behalve de drie hoofdmaaltijden en een tussen-
doortje dagelijks vier kopjes thee of koffie met suiker
drinkt, overschrijdt al het advies van het Ivoren
Kruis en de Gezondheidsraad om maximaal zeven
eetmomenten per dag aan te houden. Daarmee
loopt iemand een verhoogd risico op cariës.
Van Loveren onderscheidt binnen Nederland drie
groepen consumenten: mensen met een goede,
gemiddelde en slechte mondgezondheid. ‘In welke
groep je terecht komt, hangt niet alleen af van wat
iemand eet en wanneer, maar ook van de hoeveel-
heid tandplaque op de tanden en het gebruik van
fluoride. De laatste twee worden vooral bepaald door
hoe goed consumenten hun gebit onderhouden’,
zegt hij. ‘Effectieve preventieprogramma’s houden
rekening met al deze aspecten.’
Van curatief naar preventief
Een geïntegreerde aanpak is ook het uitgangs-
punt voor het Ivoren Kruis, dat de laatste jaren
steeds meer de nadruk legt op preventie.
‘Tandartsen en mondhygiënisten moeten met
patiënten in gesprek gaan en hen advies op maat
geven’, zegt Van Loveren. ‘Voelen mensen zich
serieus genomen, zonder belerend vingertje, dan
komt dat de mondgezondheid op termijn ten goede.’
‘Gewoon Gaaf’
Illustratief is het programma ‘Gewoon Gaaf’
), gericht op kinderen van
0-18 jaar en hun ouders/verzorgers. ‘Uitgangspunt
is dat ouders en kind leren wat cariës is en hoe het
ontstaat, en zelf verantwoordelijkheid nemen voor
de preventie ervan.’
Bij deze aanpak maakt de tandarts of mondhygiënist
een risico-inschatting: hoe goed zorgen de ouders en
het kind voor het gebit van het kind? Hoe is het met
zijn mondhygiëne? Breken er tanden of kiezen door?
HOOGLERAAR COR VAN LOVEREN
Prof.dr. Cor van Loveren is bijzonder hoogleraar
Preventieve Tandheelkunde namens het Ivoren
Kruis aan het Academisch Centrum voor
Tandheelkunde Amsterdam (ACTA). Daarnaast
is hij voorzitter van het Adviescollege Preventie
Mond- en Tandziekten van het Ivoren Kruis.
Van Loveren heeft veel wetenschappelijke
publicaties op zijn naam staan over preventief
tandheelkundige onderwerpen. Hij wordt
regelmatig uitgenodigd op bijeenkomsten
om te spreken over thema’s als voeding en
tandcariës, fluoride, tanderosie en
evidence
based
tandheelkunde.
20|
In de media
Suiker in perspectief, november 2014
