In de media
|37
Suiker in perspectief, december 2013 / januari 2014
IN DE MEDIA
Kenniscentrum suiker &
voeding vroeg neuropsycholoog
dr. Rob Markus (Maastricht
University) om een reactie op
het onderzoek.
In een recente publicatie
1
concluderen Leidse
onderzoekers dat de inname van een glas jus d’oran-
ge verrijkt met tryptofaan (TRP) ons vertrouwen in
de medemens vergroot. Dit lijkt in eerste instantie
overeen te komen met eerdere positieve bevindingen
van TRP op onze stemming. De effecten worden vaak
toegeschreven aan een verhoogde serotoninefunctio-
naliteit in onze hersenen (TRP is een bouwstof voor
serotonine). Maar methodologisch is er wel het een
en ander aan te merken op de studie.
De beschikbaarheid van TRP
In eerste instantie hebben de onderzoekers
bijvoorbeeld niet gecheckt of het TRP-drankje ook
daadwerkelijk heeft geresulteerd in voldoende
toename van de TRP-beschikbaarheid voor opname
in de hersenen. Bij een juiste dosering – in combina-
tie met een goede onderzoeksopzet inclusief placebo
– hoeft dat niet problematisch te zijn. Het is bekend
dat onder goed gecontroleerde condities de inname
van TRP voldoende toename van TRP in de hersenen
kan veroorzaken. Maar als controledrank hebben de
onderzoekers ook een glas jus d’orange gebruikt
(weliswaar zonder TRP), terwijl uit de onderzoeks-
literatuur blijkt dat dit op zich al voldoende is om
concentraties TRP en serotonine in de hersenen te
laten toenemen (via verhoogde glucoserespons en
afname plasma-aminozuurcompetitie). Dus van
beide dranken moet worden geconcludeerd dat ze
de TRP- beschikbaarheid zullen hebben verhoogd.
Dit onderzoek maakt niet duidelijk of het effect van
de TRP drank ook echt voldoende groter is geweest
dan die van de ‘controledrank’.
Emotionele gesteldheid
Bij voldoende toename van TRP in de hersenen
vinden onderzoekers ook vaak een verandering in
emotionele gesteldheid. Maar de Leidse onder-
zoekers vinden geen effect op stemming en ook niet
op de bloeddruk (vaak een afgeleide van negatieve
emotie). Toch veronderstellen ze dat TRP ‘stress
verlagend’ heeft gewerkt, omdat de TRP-groep een
iets grotere afname vertoonde in het gemiddelde
aantal hartslagen per minuut. Maar dat is geen maat
voor stress. Stress wordt vooral gekenmerkt door
negatieve stemmingsveranderingen gecombineerd
met periodieke verhogingen in stresshormonen en
bloeddruk. De onderzoekers hebben dit niet
gemeten. Ook de hartslagfrequentie gaat bij stress
omhoog - piekniveaus van 120-160 bpm zijn geen
uitzondering - maar dat is niet specifiek voor stress.
Ons hart gaat sneller kloppen bij alles wat we doen
en/of meemaken. Dat geldt bijvoorbeeld voor
positieve en negatieve opwinding, verandering in
lichaamshouding en ademhaling, fysieke activiteit
en voedselconsumptie. De gemiddelde hartslag
van proefpersonen zoals door de onderzoekers
gerapporteerd voorafgaande aan de drankinname,
veronderstelt bovendien eerder een hart in rust
(gemiddeld 70-80 bpm).
Niet overtuigend
Tot slot rapporteren de onderzoekers dat de TRP-
groep (na TRP-inname) meer vertrouwen heeft
gekregen dan de controlegroep. Helaas is de mate
van vertrouwen indirect en omslachtig gemeten.
Ze gebruikten een gedragstest om vast te stellen
hoeveel geld men bereid was uit te wisselen.
Waarom vroegen de onderzoekers daarbij niet ook
naar subjectieve veranderingen in vertrouwen?
Bovendien zijn er geen baselinemetingen uitgevoerd.
Het is daardoor onduidelijk of de gemeten groeps-
verschillen ook echt door TRP-manipulatie zijn
