Suiker in perspectief editie 46 | oktober 2019

Voedingsboodschap Van Ittersum heeft een duidelijke mening over de belangrijkste voedingsboodschap aan Nederlanders: “We hebben het mijns inziens in Nederland veel over wat iemand wel en niet moet eten. Belangrijk hoor, begrijp me niet verkeerd. Echter, de discussie over hoevéél iemand mag eten lijkt erg ondergeschikt. Gezonde voeding wordt bepaald door wat we eten maar ook door de hoeveelheid. Consumenten moeten en kunnen daarbij denk ik meer ondersteuning gebruiken.” Duwtjes op het onbewuste voor een betere voeding |11 Suiker in perspectief, oktober 2019 n betere voeding Nudging Van Ittersum: “Nudging werkt via het onbewuste en is interessant omdat het effect kan hebben op voedselkeuzegedrag. Door nudging wordt de keuze- architectuur veranderd, zonder dat een bestaande keuzemogelijkheid is verboden en zonder economi- sche prikkels te geven. Zo kan de verkoop van een product 12-13% variëren, afhankelijk van of het product voor of achter op het schap staat.” Meta-analyse naar nudging Van Ittersum vindt de recente meta-analyse (1) over eetnudges veelbelovend: “Nudging kan in een lagere energie-inname resulteren. Op jaarbasis kan een daling van 100-200 kcal/dag een significant effect hebben op het lichaamsgewicht. De Franse onderzoe- kers berekenden een daling van 64 kcal/dag bij cognitieve nudges, zoals voedingswaardedeclaratie. Nudges die direct het gedrag beïnvloedden, bijvoor- beeld schoongemaakt fruit, waren het meest effectief: (1) Cadario, R., & Chandon, P. (2019). Which healthy eating nudges work best? A meta-analysis of field experiments. Marketing Science. min 209 kcal/dag. Affectieve nudges, zoals een aantrekkelijke verpakking, zaten daar met een daling van 129 kcal/dag tussenin.” Twee interessante verschillen Anders dan in restaurants en cafetaria’s, werd in supermarkten geen significant effect van nudging waargenomen. Dit zou volgens van Ittersum weleens door de grotere complexiteit van aankopen in supermarkten kunnen komen, waardoor er veel routinematige beslissingen worden genomen die zich moeilijk laten beïnvloeden. Verder blijkt uit de analyse dat het ontmoedigen van ongezond eetgedrag effectiever is dan het stimuleren van gezond gedrag. Van Ittersum: “Dit kan veroorzaakt worden doordat we wat we weten (dit is gezond) slechts moeilijk in de praktijk kunnen brengen (maar dit is lekker). Van de schuldgevoelens die daardoor ontstaan kan bij nudging ook gebruikgemaakt worden. Maar dat moet wel beperkt blijven, omdat anders het tegenoverge- stelde effect bereikt wordt. Mensen kunnen zich dan juist gaan afzetten tegen de richting die ze worden opgestuurd.”