Suiker in perspectief editie 54 | december 2021

Staar je niet blind op één macronutriënt, maar kijk naar substitutie binnen voedselgroepen |11 Suiker in perspectief, december 2021 De onderzoekers van ERGO bestuderen hoe mensen gezond blijven en hoe ziekten ontstaan. Onlangs onderzochten ze het verband tussen inname van macronutriënten, waarbij ze primair keken naar het ontstaan van coronaire hartziekten en secundair naar gerelateerde risicofactoren. Ze onderzochten nadrukkelijk de gehele compositie van de voeding en substituties van de macronutriënten eiwitten, vetten en koolhydraten. Ze vonden geen significante verbanden, maar zagen dat plantaardige eiwitten mogelijk wel een gunstige rol spelen. Ruim 10% ontwikkelde coronaire hartziekten Voor de analyse van dit prospectieve cohort- onderzoek is gebruik gemaakt van de gegevens van 5873 deelnemers. “Het is prachtig dat we gebruik konden maken van de waardevolle gegevens van Gezondheidsonderzoek ERGO, dat in 1990 in de Rotterdamse wijk Ommoord met het eerste cohort startte. Het onderzoek loopt nog steeds, momenteel zijn er in totaal al bijna 20.000 deelnemers. Er doen ook nog steeds een paar honderd mensen mee die al vanaf 1990 deelnemer zijn en die we dus al ruim 30 jaar volgen,” vertelt dr.ir. Trudy Voortman. “De deelnemers vulden in de loop der jaren diverse keren een uitgebreide Food Frequency Questionnaire (FFQ) in. In het onderzoekscentrum worden elke paar jaar diverse metingen gedaan. Voor de huidige studie werd onder andere totaal cholesterol, HDL, LDL en triglyceriden gemeten en werd de Body Mass Index (BMI), Fat Mass Index (FMI) en Fat Free Mass Index (FFMI) bepaald. We verkregen ook medische informatie door de koppelingen met huisartspraktijken, ziekenhuizen en apotheken in de regio. Onze studie was prospectief, dus mensen die bij de start al een chronische ziekte hadden die samenhing met coronaire hartziekten, moesten we uitsluiten van deze analyses. De ziekte zou invloed kunnen hebben op hun eetgedrag en we wilden juist onderzoeken of het eetgedrag invloed heeft op ziekte, en niet andersom. De onderzochte populatie was hierdoor uiteindelijk iets gezonder dan de gemiddelde Nederlandse bevolking. In de onderzochte periode ontwikkelden 669 deelnemers, dus ruim 10%, coronaire hartziekten.” Eet minder… en meer… “We hebben heel veel substituties van macro- nutriënten onderzocht, maar onder de streep hebben we nergens significante verbanden kunnen vaststellen, ook niet voor verzadigd vet, waar in het verleden toch best veel bewijs voor gevonden is. We zien wel trends. Zo lijkt meer plantaardig eiwit een lager risico op te leveren. Het maakt daarbij niet uit of je dit in plaats van vet of als vervanger van koolhydraten gebruikt. Maar de uitkomsten waren niet significant, dus daar moet verder onderzoek naar plaatsvinden. Al met al zijn we toch wel een stap verder. Ik zie bijvoorbeeld een uitdaging in meer onderzoek naar substituties binnen voedselgroepen. Daarmee kunnen we misschien ook inconsequente uitkomsten uit andere onderzoeken verklaren. Bovendien levert dit waarschijnlijk ook aanbevelingen op die in de praktijk beter bruikbaar zijn. We willen bijvoorbeeld niet alleen adviseren om minder rood vlees te eten, maar ook wat mensen daar dan het best voor in de plaats kunnen eten. En hoewel onze groep onderzoekdeelnemers in Rotterdam al groot is, zou een koppeling met gegevens van andere studies het statistisch mogelijk maken om nog meer variabelen te onderzoeken.” Bron: Voortman, T., Chen, Z., Girschik, C., Kavousi, M., Franco, O. H., & Braun, K. V. (2021). Associations between macronutrient intake and coronary heart disease (CHD): The Rotterdam Study. Clinical nutrition , 40 (11); 5494-5499. www.ergo-onderzoek.nl