Suiker in perspectief editie 52 | mei 2021

“ Pas als je niet meer kunt ruiken, merk je hoe erg het is” |7 Suiker in perspectief, mei 2021 vanaf de geboorte, bij de meeste mensen ontstaat het echter na een hoofdtrauma, griep of verkoudheid, kno-gerelateerde problemen of door ouderdom. Bij ouderen wordt het vermogen om te ruiken en te proeven heel geleidelijk minder, waardoor ze deze afname vaak niet eens in de gaten hebben. Bij mensen met de ziekte van Parkinson of dementie kunnen reuk- en smaakverlies, veroorzaakt door veranderingen in de hersenen, zelfs de eerste symptomen van deze aandoeningen zijn. Sinds ruim een jaar kennen we nu natuurlijk ook de patiënten met COVID-19. Meer dan de helft van hen verliest van de ene op de andere dag reuk en soms ook smaak, zonder dat ze een verstopte neus hebben. Meestal herstelt hun reukvermogen binnen vier tot acht weken. Sommige mensen met COVID-19 ruiken een vervormde geur (parosmie), waardoor koffie bijvoorbeeld naar zweet ruikt of alles een mosterdsmaak heeft. Het precieze mechanisme dat hier achter zit, kennen we nog niet.” Onderzoeken met verrassende resultaten Postma stelde mensen die hun reuk verloren hadden (n=48) in een MRI-scanner bloot aan geuren. De patiënten gaven aan niets te ruiken, maar hun hersenen reageerden wel! De basis van hun reukvermogen was dus nog wel aanwezig. Ze deed ook onderzoek naar eetgedrag bij mensen met anosmie (n=105). Ze hadden aantoonbaar minder plezier in eten vergeleken met een controlegroep met mensen met een normaal reukvermogen. Wat betreft de inname van groente, fruit, vis, vezels, verzadigd vet en transvet, zout en alcohol was er echter geen meetbaar verschil. Graag zou Postma verder onderzoek doen, onder meer naar de energie-inname van mensen met reuk- en smaakverlies. In de praktijk blijkt namelijk vaak dat dit bij hen wel tot ondervoeding kan leiden, hoewel het ook voorkomt dat ze juist meer gaan eten. Tips voor zorgprofessionals De onderzoeker heeft enkele tips voor diëtisten en andere zorgprofessionals: “Vraag na, zeker bij oudere mensen, oncologische patiënten of mensen met neurodegeneratieve aandoeningen, of ze reuk- of smaakverlies hebben. Alleen al het feit dat je het bespreekbaar maakt, kan helpen. Zoek samen met de patiënt naar mogelijkheden; wat voor de een wel werkt, werkt voor de ander niet. Haal de patiënt uit zijn comfortzone, daag hem uit, zodat hij nieuwe dingen gaat proberen. Begin laagdrempelig.” Zie het kader voor enkele tips. Reuktraining Er zijn flesjes met verschillende geuren verkrijgbaar. Bij een deel van de mensen met recent reukverlies, ook na COVID-19, helpt het om twee keer per dag met deze geuren te ‘trainen’ om de verbinding tussen neus en hersenen weer sterker te maken.