Suiker in perspectief editie 50 | november 2020

|17 Suiker in perspectief, november 2020 Gezondheidsverschillen verklaard Inkomen en voeding Het BNP is een ruwe maat van de gemiddelde koop- kracht in een land. Deze varieert van zo’n 15.000 dollar in Macedonië tot ruim 50.000 dollar in West-Europese landen. Ocké: “Het blijkt dat het BNP niet samenhangt met de inname van díe macronutri- ënten en energiebronnen die in het European Food and Nutrition Action Plan van de WHO als risicovoe- dingsstoffen worden genoemd, waaronder totaal vet en ijzer. Dit met uitzondering van de inname van totale suikers die hoger wordt naarmate het BNP stijgt. De WHO gaat ervan uit dat een hogere inname van totale suikers ongunstig is, ondanks dat een deel van deze suiker afkomstig is van bijvoorbeeld fruit of zuivel.” Binnen de landen is ook naar een mogelijke associatie gekeken tussen opleiding en de genoemde voedingsvariabelen. Ocké: “In de landen met een rela- tief laag BNP is een hoger opleidingsniveau gunstig voor de voeding. In de rijke landen, zoals Nederland, is dat minder duidelijk te zien.” Specifiek voor Nederland Ocké: “Aanvullend hebben we in Nederland de mogelijke relatie bestudeerd tussen enerzijds het opleidingsniveau en anderzijds de duurzaamheid (uitstoot van broeikasgassen), veiligheid (blootstel- ling aan contaminanten) en gezondheid van de voeding. Om deze drie dimensies integraal te onder- zoeken, zijn voedingsmiddelen als uitgangspunt geno- men. Dat is in internationaal onderzoek lastiger. Ondanks dat de inname van voedingsmiddelen verschilt tussen opleidingsniveaus, is er geen verschil gevonden in de uitstoot van broeikasgassen. Het verschil in de blootststelling aan contaminanten, zoals pesticiden, is beperkt tussen de opleidingsgroe- pen. Dat is anders bij de gezondheid: de hoger opgeleiden consumeren gemiddeld meer fruit (+28 gram per dag), groente (mannen: +22 en vrouwen +27 gram per dag) en minder vlees (mannen -33 en vrouwen -14 gram per dag).” Een hogere opleiding is dus geassocieerd met een betere voeding. Het onderzoek kent ook een aantal beperkingen: sociaal- wenselijke antwoorden bijvoorbeeld, vallen bij de hoger opgeleiden niet uit te sluiten. Verklaring gezondheidsverschillen Ocké: “We wisten al dat opleiding samenhangt met gezondheidsverschillen. Die verschillen worden op hun beurt bepaald door onder meer leefstijl, waaron- der roken, overgewicht en lichamelijke activiteit. We hebben nu een verband tussen opleiding en voeding gevonden dat een deel van die ongelijkheid kan verklaren. De geconstateerde afwijkingen bedragen meestal meer dan 10%; een belangrijk verschil als het om gezondheid gaat.” €1,- €10,-