Suiker in perspectief editie 49 | september 2020

Kort door de bocht Scheffers vindt het wat kort door de bocht om vruchtensap over één kam te scheren met andere suikerhoudende dranken. “We doen onderzoek onder volwassenen en kinderen, onder meer naar de relatie tussen vruchtensap en bijvoorbeeld hart- en vaatziek- tes en diabetes type 2. Wij vonden dat mensen die tot zeven glazen vruchtensap per week dronken een lager risico hadden op hart- en vaatziektes dan mensen die nooit vruchtensap dronken (1). Of mensen veel of weinig fruit aten, maakte voor deze relatie niet uit. Met een ander onderzoek vonden we in eerste instantie dat mensen die tot zeven glazen vruchten- sap per week dronken minder kans hadden op diabetes type 2 (2). Deze resultaten hebben we vervolgens gecorrigeerd voor onder andere de kwaliteit van het voedingspatroon: mensen die in ons onderzoek vruchtensap dronken, hadden een gezon- der voedingspatroon dan mensen die geen vruchten- sap dronken. Na deze correctie viel het verband tussen vruchtensapconsumptie en diabetes type 2 weg, omdat het dus vooral het gezondere voedingspa- troon was dat de kans op diabetes type 2 verkleinde en niet het drinken van vruchtensap. Het achterhalen van dit soort confounders (factoren die de resultaten kunnen beïnvloeden, red.) is in observationeel onderzoek erg belangrijk.” Inconsistent “Wat ook een lastige factor is in ons onderzoeksveld, is dat de terminologie niet consequent gehanteerd wordt”, vertelt Scheffers. “Zelfs binnen de weten- schap worden de termen vruchtensap, vruchten- drank, dranken met toegevoegd suiker en suikerhou- dende drank door elkaar gehaald. Er is niet in alle landen goed vastgelegd wat de definitie van vruch- tensap is. In Nederland is dat wel goed geregeld in de Warenwet. Daarin staat dat vruchtensap moet bestaan uit puur sap. Als er aan sap bijvoorbeeld suiker is toegevoegd, heet het vruchtendrank of drank met toegevoegd suiker. De term “suikerhou- dende dranken” is een overkoepelend begrip. Daar- onder vallen alle dranken met toegevoegd suiker en de vruchtensappen. Dus ook dranken waarin suikers van nature aanwezig zijn. Wanneer in een onderzoek deze termen inconsistent gebruikt worden, kan dat de betekenis ervan enorm beïnvloeden.” Fruit boven alles “Wat voedingstoffen betreft gaat er niets boven een stuk fruit. Sap bevat minder vezels en vitamine C, maar er zitten nog wel polyfenolen in, antioxidanten. Die stoffen zijn in verschillende studies gelinkt aan een verminderd risico op hart- en vaatziektes en diabetes type 2. Vruchtensap is dus anders dan fruit, maar het is ook echt iets anders dan frisdrank. Er zitten nog wel degelijk nuttige voedingsstoffen in.” (1) Scheffers, F. R., Boer, J. M., Verschuren, W. M., Verheus, M., Van Der Schouw, Y. T., Sluijs, I., ... & Wijga, A. H. (2019). Pure fruit juice and fruit consumption and the risk of CVD: the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition–Netherlands (EPIC-NL) study . British Journal of Nutrition, 121(3), 351-359. (2) Scheffers, F. R., Wijga, A. H., Verschuren, W. M., van der Schouw, Y. T., Sluijs, I., Smit, H. A., & Boer, J. M. (2020). Pure Fruit Juice and Fruit Consumption Are Not Associated with Incidence of Type 2 Diabetes after Adjustment for Overall Dietary Quality in the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition– Netherlands (EPIC-NL) Study . The Journal of Nutrition, 150(6), 1470-1477. |11 Suiker in perspectief, september 2020 “Vruchtensap is geen fruit maar ook geen frisdrank”